φωτογραφία Γιάννης Κοφινάς
Η Centaurea musarum (Boiss. & Orph. 1856) είναι στενοενδημικό είδος του Παρνασσού.
Περιλαμβάνεται στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων τω ν Σπάνιων & Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας (RDB 1995) με τον χαρακτηρισμό Κρισίμως Κινδυνεύον (CR).
Ετυμολογία:
Centaurea < Centaurus < Κένταυρος (ο Κένταυρος Χείρων ήταν γιατρός και δάσκαλος του Ασκληπιού).
musarum < γενική πληθυντικού του musa < μούσα = των Μουσών.
Τζένα 05/07/2016
φωτογραφία Ζήσης Αντωνόπουλος
Το Lilium martagon (L. 1753) είναι ευρωπαϊκό φυτό, εκτός Σκανδιναβίας.
Ευδοκιμεί στα βουνά της ηπειρωτικής Ελλάδας, από την Στερεά μέχρι την Πίνδο, σε υψόμετρα 700 – 1900 μέτρων. Το βρίσκουμε συνήθως σε ημισκιερές θέσεις κάτω από έλατα.
Είναι πολύ ψηλό φυτό και φτάνει το 1,5 μέτρο.
Ανθίζει από τον Ιούνιο μέχρι τα τέλη Αυγούστου. Οι ροδοκόκκινοι κρίνοι του με τις μπορντό και τις ιώδεις αποχρώσεις είναι πολλοί (μπορεί να φτάσουν τους 40) και βρίσκονται συγκεντρωμένοι στο ανώτερο τμήμα του βλαστού.
Ετυμολογία:
* Lilium < lilium (λατιν.) < Λείριο (Ιπποκράτης, Θεόφραστος).
* martagon < από το τούρκικο martagān (τουρμπάνι), λόγω του σχήματος του λουλουδιού.
*** Μια παραλλαγή του, που παλιά είχε ονομαστεί Lilium cattaniae (Vis. 1871 ) αλλά πλέον δεν αναγνωρίζεται, με πιο σκουρόχρωμους κρίνους ανθίζει στα βουνά της Μακεδονίας μέχρι και την αλπική ζώνη.
φωτογραφία Ζήσης Αντωνόπουλος
Το Lilium albanicum (Griseb. 1846) είναι ένας από τους μεγάλους ορεινούς κρίνους διαφόρων χρωμάτων, που ανθίζουν το καλοκαίρι στα ελληνικά βουνά.
Είναι βαλκανικό ενδημικό (Ελλάδα, Αλβανία, Северна Македонија). Στην Ελλάδα αναφέρεται από την Πίνδο και την Μακεδονία (Βαρνούς, Βίτσι, Άσκιο-Σινιάτσικο, Πιέρια, Βέρμιο, Βόρας, Τζένα, Μπέλες).
Βιότοπος: αλπικά λιβάδια σε υψόμετρα 1450-2200 μ.
Βολβώδες φυτό που φθάνει σε ύψος τα 80 εκατοστά.
Άνθη κίτρινα με απαλό άρωμα που θυμίζει μέλι.
Ανθίζει Ιούνιο - Αύγουστο.
Ετυμολογία:
Lilium < lilium (λατιν.) < Λείριο (Ιπποκράτης, Θεόφραστος)
albanicum < Αλβανία (από όπου περιγράφηκε)
*** Ένα συγγενικό του (Lilium jankae), με μεγαλύτερο ύψος, ανθίζει στα βουνά Βόρας και Βαρνούς της Μακεδονίας σε υψόμετρα 1800-2000 μέτρα.
φωτογραφίες Βαγγέλης Παπιομύτογλου
Η Lomelosia minoana subsp. asterusica [(Greuter) Greuter & Burdet 1985] είναι στενοενδημικό υποείδος της κορυφής Κόφινας των Αστερουσίων Ορέων, στο νότιο τμήμα του νομού Ηρακλείου στην Κρήτη. Φύεται μόνο σε έναν κρημνό με υψομετρική διαφορά μόλις 50 μέτρων και αριθμεί λίγες δεκάδες άτομα.
*** Περιλαμβάνεται στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων των Σπάνιων & Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας (2009) με τον χαρακτηρισμό Τρωτό (VU).
Βιότοπος: σχισμές ασβεστολιθικών βράχων, κατακόρυφου ανοιχτού κρημνού, σε υψόμετρο 1150-1200 μ.
Πολυετής, προσκεφαλόμορφος ημίθαμνος, ύψους 10-30 εκ.
Φύλλα αντίθετα, με βραχύ μίσχο, ακέραια, ελλειψοειδή.
Άνθη ρόδινα.
Ανθίζει από το Μάιο μέχρι τον Αύγουστο.
Ετυμολογία
** Lomelosia < λώμα (πτερύγιο, στρίφωμα), αναφέρεται στο μεμβρανώδες χείλος της στεφάνης.
** minoana < Μίνωας.
**asterusica < Αστερούσια.
φωτογραφία Γιάννης Κοφινάς
Η Lomelosia minoana [(Ρ.Η. Davis) Greuter & Burdet in Greuteτ & Raus 1985] είναι ενδημική της Ανατολικής Κρήτης στο όρος Δίκτη.
Βιότοπος: κρημνοί σε ασβεστούχο πέτρωμα.
Μαξιλαρόμορφος θάμνος. Φύλλα αντίθετα, ελλειψοειδή που καλύπτονται από κοντό, μεταξένιο ασημί τρίχωμα.
Τα άνθη βγαίνουν σε κεφάλια με πολλά αχνά μπλε-ρόδινα ανθίδια. Άνθιση: Μάρτιος - Απρίλιος
Ετυμολογία:
Lomelosia < λώμα (πτερύγιο, στρίφωμα), αναφέρεται στο μεμβρανώδες χείλος της στεφάνης.
minoana < Μίνως
φωτογραφία Μανώλης Σιμιδαλάς
Το Origanum calcaratum (Juss. 1789) είναι ενδημικό του Νότιου Αιγαίου.
Περιγράφηκε το 1789 από την Αμοργό και την ορθοπλαγιά της Μονής Χοζοβιώτισσας.
Από τότε έχει βρεθεί σε Κέρο, Αστυπάλαια, Ικαρία, Χάλκη, σε διάφορες νησίδες (Αμοργοπούλα, Οφειδούσα, Ζαφορά) και σε μία θέση στη Σητεία της Κρήτης το 1964.
Παλαιογεωγραφικό είδος, θεωρείται αρχέγονη μορφή του γένους Origanum και ο στενότερος συγγενής του είναι ο δίκταμος της Κρήτης.
Είναι πολυετές αρωματικό και φαρμακευτικό φυτό.
Φυτρώνει σε σχισμές βράχων και κρημνούς, σε υψόμετρα μέχρι 700 μ..
Φύλλα δερματώδη ωοειδή ή σχεδόν στρογγυλά.
Ανθίζει Μάιο - Αύγουστο.
*** Περιλαμβάνεται στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων των Σπάνιων & Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας (2009).με τον χαρακτηρισμό Τρωτό (VU).
Ετυμολογία
** Origanum < όρος + γανώ (λάμπω, χαίρομαι), η χαρά τους βουνού - αναφορά στον φυσικό του βιότοπο. Ορίγανον, ρίγανη.
calcaratum < calcar, calcaris το πλήκτρο, το σπηρούνι του κόκκορα ==> από την απόληξη του άνθους = πληκτροφόρο
Το Alyssum densistellatum (T. R. Dudley 1962) είναι ενδημικό της Βόρειας Εύβοιας.
Περιγράφηκε από την περιοχή της Λίμνης, η οποία κάηκε στην πρόσφατη πυρκαγιά.
Βιότοπος: αβαθή εδάφη με οφιολιθικό (ηφαιστειογενές) υπόστρωμα στα διάκενα πευκοδασών και σε υψόμετρα 0-700 μ.
Ετυμολογία:
*** Alyssum < α (στερητικό) + λύσσα (θυμός) = που θεραπεύει την λύσσα (συμπτώματα είναι ο θυμός, η μανία, η υδροφοβία).
*** densistellatum < densus πυκνός, παχύς+ stellatum (< stella αστέρι) αστερωτό = πυκνά αστερωτό ==> από τις πυκνές ακτινόμορφες τρίχες των φύλλων.
