Οι φίλοι του μπλοκ

Τρίτη 24 Απριλίου 2012

Crocus laevigatus ανοιξιάτικος

Άνδρος 24/03/2012
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Ο Crocus laevigatus (Bory & Chaub. 1832) είναι ελληνικό ενδημικό είδος. 
Τον βρίσκουμε σε όλα τα βουνά της Αττικής, τη νότια Εύβοια, ανατολική και νοτιανατολική Πελοπόννησο, Κύθηρα, Κρήτη και σχεδόν σε όλα τα νησιά των Κυκλάδων.
Βιότοπος: πετρώδεις θέσεις, φρυγανότοποι σε υψόμετρα 0-1500 μ.
Βολβώδες φυτό. Ο βολβός του είναι εδώδιμος, με γεύση κάστανου. Φύλλα 3-4.
Άνθη: με χρωματική ποικιλομορφία και με μία έως τρεις ραβδώσεις στα τρία εξωτερικά τέπαλα. Λαιμός κίτρινος. 
Άνθιση από τον Οκτώβριο. Η ανθοφορία του διαρκεί μέχρι τα μέσα του χειμώνα, ιδίως στις Κυκλάδες. Στην Νάξο και την Άνδρο σε ορισμένες ορεινές θέσεις ανθίζει την άνοιξη.

Ετυμολογία:
Crocus < κρόκος (πιθανώς από την κρόκη, υφάδι).
laevigatus < levigo λειαίνω, γυαλίζω = λείος (από την μορφή του βολβού).

Δευτέρα 23 Απριλίου 2012

Tulipa undulatifolia

Δήλεσι 07/04/2012
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Η Tulipa undulatifolia (Boiss. 1844) είναι βαλκανικό φυτό. Την πρωτοβρήκε ο Χελδράϊχ στην Βοιωτία και της έδωσε το όνομα «βοιωτική» (boeotica) για να επέμβει ο Μπουασιέ και να της δώσει το όνομα undulatifolia (= με κυματιστά φύλλα).
Εξαπλώνεται στην Κεντρική Ελλάδα, Πελοπόννησο, Εύβοια, Χίο και Λέσβο.
Βιότοπος: σιταροχώραφα. Με τον περιορισμό των αγρών γίνεται όλο και πιο σπάνια.
Άνθος: μεγάλο, κόκκινο. Θεωρείται από τις ωραιότερες τουλίπες.
Άνθιση: Μάρτιος - Απρίλιος.

Ετυμολογία:
Tulipa < από τουρκική túlipand, τουρμπάνι.
undulatifolia < undula κυμάτιον, κυματάκι ( < unda κύμα)  + folium φύλλο = κυματόφυλλη



Σάββατο 14 Απριλίου 2012

Ophrys aeoli

Αμοργός 03/04/2010
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Η Ophrys aeoli (P. Delforge 1997) είναι ενδημική ορχιδέα της Αμοργού και της Αστυπάλαιας. Περιγράφηκε το 1997 από τα Κατάπολα της Αμοργού.
Συνώνυμο: Ophrys holoserica subsp. aeoli.
Ξεχωρίζει με τα ωχρορόδινα σέπαλα, τα μικρά πέταλα και την πολύ σκούρα στιγματική κοιλότητα.
Φύεται σε ηλιόλουστες θέσεις, πετρώδεις τοποθεσίες και ξηρά εδάφη.
Ο επικονιαστής της είναι άγνωστος.
Για τις Κυκλάδες έχει σχετικά όψιμη άνθηση, από τον Απρίλιο μέχρι τον Μάιο.

Ετυμολογία:
Ophrys < Οφρύς (φρύδι). Δεν είναι ξεκάθαρο σε ποια χαρακτηριστικά του γένους Ophrys αναφέρεται το όνομα ενώ υπάρχει και το ενδεχόμενο γλωσσικής παρερμηνείας
aeoli < Αίολος, θεός του ανέμου.



Πέμπτη 12 Απριλίου 2012

Fritillaria ehrhartii

Άνδρος 24/03/2012
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Η Fritillaria ehrhartii (Boiss. & Orph., 1859) είναι ενδημική της Νότιας Εύβοιας, των Βόρειων Κυκλάδων (Άνδρος, Τήνος, Σύρος) και της Σκύρου. 
Βιότοπος: φρύγανα, ξηρά λιβάδια σε υψόμετρα έως 800 μ.
Τα φύλλα της βάσης είναι πλατιά και του βλαστού (ύψους έως 20 εκατοστά) γραμμοειδή. 
Τα άνθη είναι συνήθως 1 έως 2 (σπάνια μέχρι 5), έχουν χρώμα κόκκινο-καφέ και σκουραίνουν καθώς ωριμάζουν. Στο εσωτερικό τους έχουν χρώμα κιτρινοπράσινο. Η άκρη κάθε τεπάλου καταλήγει σε κίτρινη μύτη.
Ανθίζει Φεβρουάριο - Απρίλιο.
Στην Τήνο ευδοκιμεί μια ποικιλία με πρασινοκίτρινα άνθη, που περιγράφηκε από την Γ. Καμάρη (Fritillaria ehrhartii var. prasinantha, Kamari 1991).
Ετυμολογία:
Fritillaria < fritíllus κύπελλο με το οποίο έριχναν τα ζάρια οι Ρωμαίοι ==> από το σχήμα του άνθους.
ehrhartii < αφιερωμένη στον Γερμανό βοτανικό Jakob Friedrich Ehrhart (1742–1795), που πρώτος χρησιμοποίησε την βαθμίδα «υποείδος» στην βοτανική ταξινόμηση.