Οι φίλοι του μπλοκ

Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου 2014

Astragalus austroaegaeus

Κάρπαθος 27/03/2014
φωτογραφία Δαυΐδ Κουτσογιαννόπουλος

Ο Astragalus austroaegaeus (Rech. f. 1949) είναι ενδημικό φυτό Καρπάθου, Κάσου και Ρόδου.
Βιότοπος: φρύγανα, αμπελώνες, αναβαθμίδες σε αργιλώδη εδάφη και σε υψόμετρα 0-650 μ.
Πολυετές φυτό με ξυλώδη και ελάχιστα διακλαδισμένη βάση. Φύλλα με 12-16 ζεύγη φυλλαρίων.
Άνθη ελαφρά μοβ-βιολετί ή  ανοιχτοκίτρινα.
Άνθιση: μέσα Μαρτίου - αρχές Μαΐου.
Ετυμολογία:
Astragalus < αστράγαλος, το οστό του ταρσού που χρησιμοποιούσαν οι αρχαίοι για ζάρι ==> αναφορά στην γωνιακή μορφή των σπερμάτων // Σύμφωνα με τον A. Neill, η ονομασία του φυτού προέρχεται από αστήρ + γάλα για το σχήμα του άνθους και επειδή οι αρχαίοι πίστευαν ότι σαν τροφή μεγάλωνε την παραγωγή γάλακτος στα κατσίκια.
austroaegaeus < auster, ο νότιο άνεμος (η όστρια των ναυτικών) + Αιγαίο = του Νότιου Αιγαίου.

Κυριακή 14 Σεπτεμβρίου 2014

Allium bourgeaui subsp. cycladicum

Νάξος 07/07/2014
φωτογραφίες Γιάννης Γαβαλάς

Το Allium bourgeaui subsp. cycladicum (Bothmer 1974) είναι βολβώδες φυτό της Ανατολικής Μεσογείου, με εξάπλωση σε Κυκλάδες, Ανατολικό Αιγαίο, Αττική και Ανατολική Πελοπόννησο.
Βιότοπος: ασβεστολιθικά βράχια.
Είναι μέλος του συμπλέγματος Allium ampeloprasum και διαφέρει στα λιγότερα και μεγαλύτερα τμήματα του περιανθίου
Ο Bothmer (1974, 1975) έχει χωρίσει το Allium bourgeaui σε 3 υποείδη, με το subsp. cycladicum να ξεχωρίζει από το μοβ περιάνθιο και τους ανθήρες.
Ανθίζει από τον Μάιο μέχρι το καλοκαίρι

Ετυμολογία:
Allium < allium (λατιν. Πλίνιος) > άγλις, -ίθος, η κεφαλή ή σκελίδα σκόρδου (σύμφωνα με τον Ottorino Pianigiani, 1845-1926, Ιταλό δικαστή, πολιτικό και γλωσσολόγο).
bourgeaui < αφιερωμένο στο Γάλλο βοτανικό Eugène Bourgeau (1813-1877).
cycladicum < Cyclades = κυκλαδικό.




Σίκινος 06/07/2014


Σίκινος 06/07/2014




Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου 2014

Campanula pelia (Campanula thessala)

Όσσα 07/06/2010
φωτογραφίες Νίκος Νικητίδης

Η Campanula pelia (Bedd. 1907) είναι ορεινό ενδημικό φυτό της Θεσσαλίας και της Δυτικής Μακεδονίας.
Συνώνυμο: Campanula thessala, Maire.
Βιότοπος: ρωγμές βράχων, σε υψόμετρα έως 2000 μ.
Πολυετές χασμόφυτο, χνουδωτό, διακλαδισμένο. Στελέχη πολλά, λεπτά, έρποντα.
Τα φύλλα βάσης είναι λυροειδή και σχηματίζουν ρόδακα. Φύλλα βλαστού παρόμοια αλλά μικρότερα.
Άνθη μασχαλιαία σε ανοιχτό μοβ - λιλά.
Ανθίζει από τα μέσα Απριλίου μέχρι τα τέλη Ιουνίου.
Ετυμολογία:
Campanula < campana (λατιν.) < campanula υποκοριστικό
pelia < Πήλιο.


Τρίτη 9 Σεπτεμβρίου 2014

Galium verum

Οίτη 10/08/2013
φωτογραφίες Νίκος Νικητίδης

Το Galium verum (L. 1753) subsp. verum είναι ευρωσιβηρικό φυτό με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: Λιβάδια, άκρες αγρών, θαμνώνες, διάκενα δασών σε υψόμετρα 0-1300 μ.
Πολυετές πολύμορφο φυτό, με ύψος 20-80 εκ. Φύλλα σπειροειδή, γραμμικά, τριχωτά.
Ταξιανθία μεγάλη, κυλινδρική. Άνθη χρυσοκίτρινα.
Άνθιση καλοκαιρινή.

Ετυμολογία:
Galium < γάλα ==> επειδή ορισμένα είδη αυτού του γένους χρησιμοποιήθηκαν για την πήξη του γάλακτος.
verum (λατιν.) = αληθινό, γνήσιο, σωστό.



Δευτέρα 8 Σεπτεμβρίου 2014

Galium incanum subsp. incanum

Χελμός 12/06/2010
φωτογραφίες Νίκος Νικητίδης

Το Galium incanum (Sm. 1806) subsp. incanum είναι φυτό της Ανατολικής Μεσογείου. Περιγράφηκε επιστημονικά με υλικό που συνέλεξε η αποστολή του Sibthorp στον Παρνασσό και μια υδατογραφία του από τον ζωγράφο Bayer περιλαμβάνεται στην μνημειώδη έκδοση της Flora Graeca.
Στην Ελλάδα η εξάπλωση του, αν και διάσπαρτη,  περιλαμβάνει την Πελοπόννησο, Στερεά Ελλάδα, Νότια Πίνδο, Μακεδονία, Θράκη, Βόρειο (Σαμοθράκη) και Ανατολικό Αιγαίο (Χίος, Σάμος). 
Στην Ανατολική Κρήτη και στο όρος Δίκτη ευδοκιμεί το ενδημικό υποείδος  Galium incanum subsp. creticum (Ehrend).
Βιότοπος: βραχώδεις και πετρώδεις πλαγιές, χαράδρες, αλπικά λιβάδια σε υψόμετρα 1000-2400 μ.
Πυκνοφυές πολυετές φυτό με μαξιλαρόμορφη εμφάνιση. Φύλλα γραμμικά με λευκόγκριζο χνούδι.
Ανθοφόρα στελέχη 7-15 εκ. Ταξιανθία κυλινδρική με λίγα λευκά, κρεμ ή ανοιχτορόδινα άνθη. 
Άνθιση: τέλη Απριλίου - αρχές Αυγούστου.

Ετυμολογία:
Galium < γάλα ==> επειδή ορισμένα είδη αυτού του γένους χρησιμοποιήθηκαν για την πήξη του γάλακτος.
incanum = πολιό, λευκόγκριζο, λευκότριχο ==> αναφορά στα φύλλα.

Χελμός 12/06/2010

υδατογραφία του Bayer από την Flora Graeca

Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014

Asperula boissieri

Παρνασσός 30/07/2013
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Η Asperula boissieri, Heldr. ex Boiss 1888, είναι ενδημική Πελοποννήσου (Ζήρεια, Χελμός) και Στερεάς Ελλάδας Παρνασσός, Γκιώνα, Τυμφρηστός). Περιγράφηκε από την Ζήρεια (Κυλλήνη) και τον Χελμό.
Βιότοπος: προεξοχές ασβεστολιθικών βράχων, σε υψόμετρα 1600-2450 μ.
Χαμηλό, πυκνά μαξιλαρόμορφο, γλαυκώδες πολυετές φυτό.
Στελέχη 2-7 (-10) με όρθιους ανερχόμενους ανθοφόρους βλαστούς.
Φύλλα σε πολύ πυκνή διάταξη, γραμμοειδή έως βελονοειδή.
Στεφάνη σωληνόμορφη, με ροζ ή θαμπό ρόδινο χρώμα.
Ανθίζει Απρίλιο - Ιούνιο.

Ετυμολογία:
Asperula < asper, τραχύς, ακατέργαστος ==> αναφορά στα φύλλα.
boissieri < αφιερωμένη στο Ελβετό βοτανικό Μπουασιέ (Pierre Edmond Boissier 1810-1885).


Σάββατο 6 Σεπτεμβρίου 2014

Dactylorhiza saccifera

Οίτη 26/07/2008
φωτογραφίες Νίκος Νικητίδης

Η Dactylorhiza saccifera [(Brongniart) Soó 1962] είναι μεσογειακή ορχιδέα με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα και κυρίως σε  Πίνδο, Δυτική Μακεδονία, Πελοπόννησο.
Βιότοπος: υγρές θέσεις σε δάση και ξέφωτα δασών σε υψόμετρα 300-1600 μ.
Ψηλόβλαστο φυτό με μεγάλα επιμήκη, λογχοειδή φύλλα που έχουν σκούρες κηλίδες και καλύπτουν μεγάλο μέρος του βλαστού. 
Τα ροδινοϊώδη άνθη είναι συγκεντρωμένα σε στάχυ στην κορυφή του βλαστού και εκτός του πλήκτρου διακρίνονται ακόμη από το τρίλοβο, διάστικτο χείλος. 
Άνθιση: από το τέλος Μαΐου μέχρι τον Αύγουστο, ανάλογα με το υψόμετρο.

Ετυμολογία:
Dactylorhiza < δάκτυλο + ρίζα ==> από το σκληρό ρίζωμα που είναι χωρισμένο σαν τα δάκτυλα του χεριού.
saccifera < saccus σάκος + φέρω ==>  από το κοντόχοντρο σαν σάκο πλήκτρο της.

Ταΰγετος 19/07/2008


Πέμπτη 4 Σεπτεμβρίου 2014

Sideritis raeseri subsp. attica

Πάρνηθα 03/09/2014
φωτογραφίες Νίκος Νικητίδης

Η Σιδηρίτις της Αττικής ή τσάι της Πάρνηθας (Sideritis raeseri Boiss. & Heldr. 1859 subsp. attica Papanic. & Kokkini 1982) είναι ενδημικό αρωματικό φυτό της Αττικής, απ’ όπου και περιγράφηκε
(Πάρνηθα 1859 από τους Boissier. & Heldreichi). To 1982 τα φυτά της Πάρνηθας και της Αττικής οι Παπανικολάου & Κοκκίνη, τα διαχώρισαν σε υποείδος της Sideritis raeseri που έχει ευρύτερη εξάπλωση.
Το φυτό είναι πολυετής πόα με λευκόφαιο με πυκνά εριώδες τρίχωμα.
Βιότοπος: πετρώδεις θέσεις, βράχοι σε υψόμετρα 1.000 - 1.400 μέτρα.
Άνθη: τρίλοβα, κίτρινα - υποκίτρινα.
Άνθιση: Ιούνιος, Αύγουστος, Σεπτέμβριος.

Η Sideritis raeseri subsp. attica περιλαμβάνεται στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων των Σπάνιων & Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας (RDB 2009), με τον χαρακτηρισμό «τρωτό» (VU).