Οι φίλοι του μπλοκ

Πέμπτη 13 Μαΐου 2021

Epipactis olympica

Όλυμπος 10/07/2009
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Η Epipactis olympica (Robatsch 1990) είναι ενδημική ορχιδέα του Ολύμπου, που απαντά σε λίγες θέσεις.
Βιότοπος: δάση οξιάς και κωνοφόρων σε σκιερές θέσεις και βαθιά υγρά εδάφη.
Φύλλα ωοειδή λογχοειδή. Ταξιανθία πυκνή με άνθη κρεμάμενα.
Ανθίζει τον Ιούλιο.
Ετυμολογία:
Epipactis < Επιπακτίς, όνομα φυτού που αναφέρει ο Διοσκουρίδης: «επιπακτίς, οἱ δε ελλεβορίνην, θαμνίσκος μικρός, φυλλάρια ελάχιστα έχων».
olympica < Όλυμπος.

Τετάρτη 12 Μαΐου 2021

Rhamnus sibthorpiana

Παρνασσός 28/05/2010
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Ο Rhamnus sibthorpiana (Schult. 1819) είναι ενδημικό είδος της Στερεάς Ελλάδας (Βαρδούσια, Γκιώνα, Ελικώνας, Παρνασσός) και Πελοποννήσου (Ερύμανθος, Ζήρεια, Μαίναλο, Ολίγυρτος, Ταΰγετος, Χελμός).
Βιότοπος: ασβεστολιθικοί βράχοι σε υψόμετρα 1000-2450 μ.
Ετυμολογία:
Rhamnus < ράμνος (όνομα που χρησιμοποιούν οι αρχαίοι Έλληνες συγγραφείς για διάφορους θάμνους).
sibthorpiana < αφιερωμένο στον Άγγλο βοτανικό John Sibthorp (1758-1796), δημιουργό της μνημειώδους έκδοσης Flora Graeca.

Τρίτη 11 Μαΐου 2021

Allium occultum

Σκύρος 09/06/2018
φωτογραφία Θανάσης Παπανικολάου

Το Allium occultum (Tzanoudakis. & Trigas 2015) είναι ενδημικό της Σκύρου.
Γνωστό από δύο θέσεις στο όρος Κόχυλας. Η πρώτη εντοπίστηκε τον Ιούνιο του 1996 και η δεύτερη τον Ιούλιο του 2014.
Συγγενεύει με τα A. apergii και A. dirphianum, ενδημικά της Εύβοιας.
Ανθίζει το καλοκαίρι.
Ετυμολογία:
Allium < allium (λατιν. Πλίνιος) < άγλις, -ίθος, η κεφαλή ή σκελίδα σκόρδου (σύμφωνα με τον Ottorino Pianigiani, 1845-1926, Ιταλό δικαστή, πολιτικό και γλωσσολόγο)
occultum (λατιν.) = κρυμμένο, αζήτητο, που διέφυγε από την αναζήτηση.

 

Δευτέρα 10 Μαΐου 2021

Samolus valerandi

Αμοργός 01/05/2021
φωτογραφία Μανώλης Σιμιδαλάς

Το Samolus valerandi (L. 1753) έχει ευρεία εξάπλωση στην Ευρώπη, την Μεσόγειο και την Ελλάδα.
Βιότοπος: πηγές, οικότοποι γλυκού νερού, υγροί βράχοι, φαράγγια σε υψόμετρα 0-900 (-1500) μ.
Πολυετές φυτό με πράσινα γυαλιστερά φύλλα που σχηματίζουν ακανόνιστο ρόδακα και βλαστό ύψους 10-40 εκ.
Άνθη μικρά λευκά.
Άνθιση: τέλη Μαρτίου - Ιούλιος.
Ετυμολογία:
Samolus < φυτό που αναφέρει ο Πλίνιος και το οποίο συνέλεγαν οι Δρυίδες και το χρησιμοποιούσαν κατά των ασθενειών βοοειδών και χοίρων.
valerandi < αφιερωμένο στον Γάλλο βοτανικό Dourez Valerand (16ος αιώνας). 

Παρασκευή 7 Μαΐου 2021

Campanula hierapetrae

Θρυπτή 26/07/2020
φωτογραφία Βαγγέλης Παπιομύτογλου

H Καμπανούλα της Ιεράπετρας [Campanula hierapetrae (Rech.f. 1935)] είναι τοπικό ενδημικό φυτό του ορεινού συγκροτήματος της Θρυπτής στην Ανατολική Κρήτη. Συλλέχτηκε από τον Dörfler το 1904 στο όρος Αφέντης Καβούσι.
Βιότοπος: σχισμές και αναβαθμίδες ασβεστολιθικών κρημνών.
Πολυετής πόα, τεφρή, χνοώδης εξ ολοκλήρου.
Τα φύλλα βάσης σχηματίζουν ρόδακα.
Τα φύλλα της βάσης σχηματίζουν ρόδακα, με ακτινωτά ανθοφόρα στελέχη.
Άνθη 1-5 σε κάθε ανθικό στέλεχος, με στεφάνη τεφροκύανη, χοανοειδή.
Άνθιση: Ιούλιος - Αύγουστος.
Ετυμολογία:
Campanula < υποκοριστικό του campana.
hierapetrae < Ιεράπετρα.
Περιλαμβάνεται στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων των Σπάνιων & Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας (2009) με τον χαρακτηρισμό Τρωτό (VU).

Πέμπτη 6 Μαΐου 2021

Tulipa orphanidea

φωτογραφία από την Αρκαδία
Δαυίδ Κουτσογιαννόπουλος

Η Τουλίπα του Ορφανίδη (Tulipa orphanidea Boiss. ex Heldr. 1862) είναι ενδημική Στερεάς Ελλάδας και Πελοποννήσου.
Πολυετές βολβώδες φυτό. Βλαστός 8-27 εκ. Φύλλα γραμμοειδή, αυλακωτά, λεία.
Βιότοπος: λιβάδια και πετρώδεις θέσεις
Άνθη: 1-3 με χρώμα πορτοκαλί
Άνθιση: από τον Απρίλιο.
Ετυμολογία:
Tulipa < από τουρκική túlipand, τουρμπάνι.
orphanidea < προς τιμήν του βοτανικού Θεόδωρου Ορφανίδη (Σμύρνη 1817 - Αθήνα 1886), καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

 

Τετάρτη 5 Μαΐου 2021

Achillea barbeyana

Βαρδούσια 07/08/2010
φωτογραφία Γιάννης Κοφινάς

Η Achillea barbeyana (Heard. & Heimerl 1884) είναι ενδημική αποκλειστικά των κορφών στα Βαρδούσια όρη.
Βιότοπος: πετρώδεις πλαγιές, βραχώδη εδάφη, σε υψόμετρα 2250-2450 μ.
Ανθίζει το καλοκαίρι.
Ετυμολογία:
Achillea < αφιερωμένο στον μυθικό Αχιλλέα, που υποτίθεται ότι είχε χρησι-μοποιήσει φυτά του γένους για να θεραπεύσει πληγές μετά τις μάχες.
barbeyana < προς τιμήν του Ελβετού βοτανικού William Barbey (1842-1914).
Περιλαμβάνεται στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων των Σπάνιων & Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας (RDB 1995).

 

Τρίτη 4 Μαΐου 2021

Galium reiseri

Σκύρος 15/06/2019
φωτογραφία Θανάσης Παπανικολάου

Το Galium reiseri (Halácsy 1895) είναι ενδημικό των Σποράδων (Σκύρος, Αλόννησος, Κυρά Παναγιά, Γιούρα και την Σάμου.
Βιότοπος: ασβεστολιθικοί βράχοι, συχνά κοντά στην θάλασσα, σε υψόμετρα 0-200 (500) μ.
Πολυετές γλαυκώδες φυτό.
Βλαστοί ανερχόμενοι 15-60 εκ.
Φύλλα σπειροειδή τα ανώτερα ελλειπτικά
Πυκνή ταξιανθία, ευρέως πυραμιδική με άνθη κιτρινωπά.
Άνθιση: τέλη Απριλίου - Ιούνιος.
Ετυμολογία:
Galium < γάλα ==> επειδή ορισμένα είδη αυτού του γένους χρησιμοποιήθηκαν για την πήξη του γάλακτος = Γάλιον
reiseri < αφιερωμένο στον Αυστριακό ορνιθολόγο Othmar Reiser (1861 - 1936), ο οποίος είχε ερευνήσει το 1894 τα νησιά Γιούρα και Κυρά Παναγιά.

 

Δευτέρα 3 Μαΐου 2021

Veronica glauca subsp. peloponnesiaca


Υμηττός 12/04/2011
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Η Veronica glauca subsp. peloponnesiaca [(Boiss. & Orph.) Maire & Petitm. 1908] είναι ελληνικό ενδημικό φυτό, με εξάπλωση στην Δυτική και Κεντρική Ελλάδα, την Πελοπόννησο, τις Κυκλάδες και την Κρήτη.
Μονοετής πόα με ακέραιους ή διακλαδισμένους, αραιά τριχωτούς βλαστούς 5-25 εκ. .
Βιότοπος: λιβάδια, παρυφές αγροτικών δρόμων, αγροί, ελαιώνες, θαμνώνες, πετρώδεις πλαγιές με χαλίκια πάνω από το δασικό όριο, σε υψόμετρα μέχρι 2000 μ.
Άνθη γαλάζια με σκουρότερες νευρώσεις.
Ανθίζει Φεβρουάριο μέχρι Μάιο.
Ετυμολογία:
Veronica < από το όνομα Santa Veronica, επειδή είναι ένα μικρό λουλούδι που εμφανίζεται κοντά στην Μεγάλη Εβδομάδα.
glauca < γλαυκή, από τα γκριζοπράσινα φύλλα της.

Κυριακή 2 Μαΐου 2021

Pulsatilla halleri subsp. rhodopaea


Φαλακρό 25/04/2015
φωτογραφία Ζήσης Αντωνόπουλος

H Pulsatilla halleri subsp. rhodopaea [ (Stoj. & Stef.) K. Krause 1958] είναι βαλκανικό ενδημικό υποείδος. Στην Ελλάδα φύεται στην Μακεδονία (Όλυμπος, Βούρινος, Φαλακρό, Όρβηλος, Μενοίκιο, Βροντούς) και την Ροδόπη.
Συνώνυμα: Anemone rhodopaea (Stoj. & Stef.) Stoj. & Stef // Pulsatilla halleri subsp. macedonica K. Krause
Βιότοπος: βραχώδεις ασβεστολιθικές πλαγιές και κορυφογραμμές σε υψόμετρα 600-1400 μ.
Ισχυρά τοξικό φυτό, τριχωτό σε όλα του τα μέρη.
Άνθιση ανοιξιάτικη.
Ετυμολογία:
Pulsatilla < pulso κινώ, ωθώ ==> για την φτερωτή ουρά του αχαινίου που κινείται με την παραμικρή πνοή υου ανέμου.
halleri < προς τιμήν του Ελβετού βοτανικού (Victor) Albrecht von Haller (1708-1777).


Σάββατο 1 Μαΐου 2021

Carum depressum

Λαγκάδα Ταϋγέτου 26/05/2013
φωτογραφία Γιάννης Κοφινάς

Το Carum depressum (Hartvig & Kit Tan 2001) είναι στενότοπο ενδημικό του Ταΰγετου.
Αναφέρεται μόνο από το φαράγγι της Λαγκάδας.
Βρέθηκε για πρώτη φορά το 1995 από φοιτητές του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης
Βιότοπος: σχισμές ασβεστολιθικών βράχων σε υψόμετρα 700-800 μ.
Ανθίζει από τον Μάιο
Ετυμολογία:
Carum < κάρον (Διοσκουρίδης) // [2] κάρυον, για το σκληρό κέλυφος του καρπού // [3] από την Καρία (Πλίνιος).
depressum < deprimo πιέζω προς τα κάτω, καταπιέζω = κατακείμενο (επειδή οι βλαστοί του αναπτύσσονται πάνω στις επιφάνειες των βράχων).