Οι φίλοι του μπλοκ

Δευτέρα 8 Δεκεμβρίου 2014

Cirsium eriophorum

Παρνασσός  30/07/2013
φωτογραφίες Νίκος Νικητίδης

Το Cirsium eriophorum [(L.) Scop. 1772] είναι ευρωμεσογειακό φυτό με εξάπλωση στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Βιότοπος: ξηρά λιβάδια, βοσκότοποι σε υψόμετρα έως 1800 μ.
Διετές φυτό με ύψος 50-150 εκ. Στέλεχος ισχυρό, διακλαδισμένο, πυκνά τριχωτό.
Ταξιανθία σφαιρική πυκνά τριχωτή με ανθίδια ρόδινα.
Άνθιση: καλοκαιρινή.

Ετυμολογία:
Cirsium < κίρσιον και κιρσός (διευρυμένη φλέβα) ==> επειδή υποτίθεται ότι είδη του γένους θεράπευαν την πάθηση των κιρσών.
eriophorum < έριον (μαλλί) + φορώ ==> από τις χαρακτηριστικές εριώδεις τούφες στην κορυφή του.





Κυριακή 7 Δεκεμβρίου 2014

Draba verna

Πάρνηθα  02/03/2008
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Η Draba verna (L. 1753) είναι ευρασιατικό φυτό με ευρεία εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα.
Συνώνυμο: Erophila verna (L.) Chevall. 1828).
Βιότοπος: λιβάδια, δρόμο, δολίνες, διάκενα δασών σε υψόμετρα 0-1900 μ.
Ετήσιο λεπτό φυτό ύψους 3-12 εκ. Βασικά φύλλα σπατουλοειδή σε ρόδακα. Άνθη λευκά.
Άνθιση: Ιανουάριος - Μάιος.

Ετυμολογία:
Draba < δράβη (φυτό που αναφέρει ο Διοκσουρίδης) . Ο De Theis γράφει ότι, σύμφωνα με τον Λινναίο, Δράβη σημαίνει ξινή, πικάντικη, με αναφορά στη γεύση των φύλλων
verna < ver, véris έαρ, άνοιξη = εαρινή.
Erophila < ήρ (ιωνικά), το έαρ, η άνοιξη + φίλος ==> για την πρώιμη εαρινή ανθοφορία του.

Σάββατο 6 Δεκεμβρίου 2014

Silene paradoxa

Οίτη 10/08/2013
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Η Silene paradoxa (L. 1763) είναι μεσογειακό φυτό με εξάπλωση στην ηπειρωτική Ελλάδα και το Ιόνιο.
Βιότοπος: μεσογειακά λιβάδια σε υψόμετρα 100-1900 μ.
Άνθιση καλοκαιρινή

Ετυμολογία:
Silene < Silenus (λατιν.) < Σειληνός. Οι Σειληνοί ήταν ακόλουθοι του Διονύσου. Απεικονίζονται πολλές φορές με αυτιά και ουρά αλόγου και βγάζοντας αφρούς. Η ονομασία Silene ίσως αποτελεί υπαινιγμό για την ιξώδη έκκριση που καλύπτει πολλά είδη Σιληνής.
paradoxa < παράδοξη ==> λόγω της δυσκολίας μιας σωστής ταξινόμησης από την παρουσία αντιφατικών χαρακτήρων.

Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου 2014

Heracleum sphondylium subsp. pyrenaicum

Οίτη 10/08/2013
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Το Heracleum sphondylium subsp. pyrenaicum [(Lam.) Bonnier & Layens 1894] είναι ευρωπαϊκό φυτό με εξάπλωση σε Πίνδο, Στερεά Ελλάδα και Πελοπόννησο.
Βιότοπος: ορεινή βλάστηση, οικότοποι γλυκού νερού, άκρες δρόμων σε υψόμετρα 700 - 2500 μ..
Άνθιση καλοκαιρινή.

Ετυμολογία:
Heracleum < Ηράκλειον (< Ηρακλής) ==> φυτό που αναφέρει ο Θεόφραστος για τις θεραπευτικές του ιδιότητες.
sphondylium < σφόνδυλος ==> με μεγαθυμένους κόμβους παρόμοιους με τους σφόνδυλους.
pyrenaicum < Πυρηναία.

«Τὸ δ' Ἡράκλειον φύλλον μὲν ἔχει μέγα καὶ πλατὺ καὶ τρισπίθαμον πανταχῆ, ῥίζαν δὲ ὡς δακτύλου τὸ πάχος δίκραν ἢ τρίκραν, τῇ γεύσει μὲν ὑπόπικρον τῇ δ' ὀσμῇ καθάπερ λιβανωτοῦ καθαροῦ· ἀγαθὴν δὲ τῆς ἱερᾶς νόσου μιγνυμένην φώκης πιτύᾳ ὅσον τεταρτημόριον πίνειν, καὶ ὀδύνης κατὰ γαστέρα ἐν οἴνῳ γλυκεῖ, καὶ ἑλκῶν τῶν μὲν ὑγρῶν ξηρὰν τῶν δὲ ξηρῶν ἐν μέλιτι. αὗται μὲν οὖν ταύτας ἔχουσι διαφοράς τε καὶ δυνάμεις.» Θεόφραστος

Τετάρτη 3 Δεκεμβρίου 2014

Silene cythnia

Αμοργός 29/04/2011
φωτογραφία Γιάννης Γαβαλάς

Η Silene cythnia [(Halácsy) Walters 1964] είναι ενδημική Κυκλάδων, Ικαρίας και Ψαρών.
Περιγράφηκε από την Κύθνο με βάση συλλογή φυτών το 1892 του Τούντα.
Βιότοπος: φρύγανα, βραχώδεις και πετρώδεις θέσεις, σε υψόμετρα 0-900 (-1500) μ.
Πολυετής πόα με αρκετούς, πολύκλαδους, χνουδωτούς ανθοφόρους βλαστούς.
Άνθη: πέταλα δίλοβα, ρόδινα στην πάνω επιφάνεια και με σκούρες ραβδώσεις στην κάτω επιφάνεια.
Ανθίζει Απρίλιο - Ιούνιο
Ετυμολογία:
Silene < Silenus (λατιν.) > Σειληνός = Σιληνή.
cythnia < Κύθνος.


Αμοργός 29/04/2011
photo (c) Γιάννης Γαβαλάς

Τρίτη 2 Δεκεμβρίου 2014

Hyoscyamus aureus

Κάρπαθος 27/03/2014
φωτογραφία Δαυΐδ Κουτσογιαννόπουλος

Ο Hyoscyamus aureus (L., 1753) είναι φυτό της Ανατολικής Μεσογείου, που μέσω Συροπαλαιστίνης φθάνει έως το ΝΔ Ιράκ.
Στην Ελλάδα αναφέρεται από λίγα νησιά του Νότιου Αιγαίου (Καστελόριζο, Ρόδος, Χάλκη, Κάλυμνος, Κάρπαθος, Ανάφη), την Κρήτη και την Μονεμβασιά.
Είναι κοινό στα ενετικά τείχη του Ηρακλείου και της παλιάς πόλης της Ρόδου. Από την Ρόδο προέρχεται και η υδατογραφία του φυτού που περιλαμβάνεται στην Flora Graeca.
Βιότοπος: συνήθως φύεται σε τείχη βυζαντινών και ενετικών κάστρων και σπάνια σε φυσικούς βιότοπους με ασβεστολιθικούς βράχους, σε υψόμετρα 0-50 (-150) μ.
Πολυετές τριχωτό φυτό με ξυλώδη βάση. Βλαστοί κρεμάμενοι, 30-80 εκ., μέτρια διακλαδισμένοι.
Ανθίζει σταδιακά για μεγάλη χρονική περίοδο. Άνθη ζυγόμορφα, χρυσοκίτρινα με καφέ-μοβ λαιμό.
Άνθιση: Μάρτιος - Μάιος.
Ετυμολογία:
Hyoscyamus < υς (χοίρος) + κύαμος (κουκί) ==> επειδή τους καρπούς του, που μοιάζουν με κουκί, τους τρώνε οι χοίροι ενώ είναι τοξικοί για τους ανθρώπους.
aureus (λατιν.) = χρυσός, χρυσαφένιος ==> από το χρώμα του άνθους.




Δευτέρα 1 Δεκεμβρίου 2014

Orchis mascula

Πάρνωνας 01/05.2010
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Η Orchis mascula [(L.) L. 1755] είναι ευρωπαϊκή ορχιδέα δασών και μεγάλων υψομέτρων. Περιγράφηκε το 1775 από την Σουηδία. Η ονομασία της οφείλεται στους δύο εύρωστους βολβούς της, σε σχήμα όρχεων.
Ψηλόλιγνο φυτό, με ύψος μέχρι 80 εκατοστά. Φύλλα 6-12 πράσινα, γυαλιστερά, ωοειδή.
Βιότοπος: ανοιχτά δάση, αλπικά λιβάδια σε υψόμετρα μέχρι 2.300 μέτρα.
Άνθη: μεγάλα, σε σκούρο ροζ ή βιολετί χρώμα και πυκνή ταξιανθία.
Άνθιση: Απρίλιος - Ιούνιος.

Ετυμολογία:
Orchis (λατιν. θηλυκού γένους) < Όρχις (αρσενικού γένους), φυτό με δύο κονδύλους σε σχήμα όρχεων που αναφέρει ο Διοσκουρίδης // ο όρχις (< ορχίδιον < αρχίδι).
mascula = αρρενωπή.