Οι φίλοι του μπλοκ

Κυριακή 31 Αυγούστου 2014

Παρασκευή 22 Αυγούστου 2014

Δευτέρα 18 Αυγούστου 2014

Campanula radicosa

Παρνασσός 30/07/2013
φωτογραφίες Νίκος Νικητίδης

Η Campanula radicosa (Bory & Chaub. 1838) είναι ενδημική Στερεάς Ελλάδας (Βαρδούσια, Γκιώνα, Οίτη, Τυμφρηστός, Παρνασσός) και Πελοποννήσου (Ερύμανθος, Ζήρεια, Παναχαϊκό, Ταΰγετος).
Βιότοπος: ασβεστολιθικοί βράχοι, πετρώδεις πλαγιές, βραχώδη εδάφη σε υψόμετρα 1700-2400 μ.
Άνθιση από το τέλος της άνοιξης
Ετυμολογία:
Campanula < campana (λατιν.) < campanula υποκοριστικό
radicosa < radix ρίζα ==> επειδή έχει αναπτυγμένο ριζικό σύστημα.


Πέμπτη 14 Αυγούστου 2014

Saxifraga rotundifolia subsp. rotundifolia

Ταΰγετος 25/03/2010
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Η Saxifraga rotundifolia L. 1753 subsp. rotundifolia, είναι ευρωμεσογειακό φυτό, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα, εκτός των νησιών.
Βιότοπος: υγρά σκιερά ασβεστολιθικά βράχια, σε υψόμετρα 0-900 μ.
Πολυετές φυτό. Βλαστοί μήκους 15-50 εκ.
Φύλλα βάσης δισκοειδή-νεφροειδή, οδοντωτά, μακρόμισχα,που σχηματίζουν ρόδακα. Φύλλα βλαστών πολύ μικρά, οδοντωτά ή παλαμοειδή, επιφυή.
Άνθη σε αραιούς κορύμβους. Πέταλα 6-11 χιλ., λευκά, με κόκκινες στίξεις.
Ανθίζει Μάρτιο - Ιούνιο.

Ετυμολογία:
Saxifraga < saxum βράχος + frango ρωγμή, σχιχμή => επειδή φυτρώνει στις σχισμές των βράχων και πολλές φορές μπορεί να σπάσουν με τις ρίζες του μέρος του βράχου.
rotundifolia < rotundus στρογγυλός + folium φύλλο = στρογγυλόφυλλη, πλατύφυλλη.




Τρίτη 12 Αυγούστου 2014

Viola heldreichiana

Λέσβος 14/05/2014
φωτογραφία Δαυΐδ Κουτσογιαννόπουλος

Η Viola heldreichiana (Boiss. 1849) είναι φυτό της Ανατολικής Μεσογείου. Στην Ελλάδα φύεται στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου Κάρπαθο, Ρόδο, Κω, Κάλυμνο, Ικαρία, Σάμο και Λέσβο.
Βιότοπος: βραχώδεις πλαγιές, φρύγανα, διάκενα κωνοφόρων δασών σε υψόμετρα (200-) 400-1200 μ.
Μικρή ετήσια πόα, ύψους 2-8 εκ.
Βασικά φύλλα μακριά, αμβλεία, ελλειπτικά.
Σέπαλα 3-5 χιλ. επιμήκη.
Πέταλα με ανοιχτό ή σκούρο ιώδες χρώμα.
Ανθίζει Μάρτιο - Μάιο.

Ετυμολογία:
Viola < viola δάνειο από κάποια μεσογειακή γλώσσα. Ελληνικά: ίον (< ιώδες χρώμα, κλπ).
heldreichiana < αφιερωμένη στον Θεόδωρο Χελδράιχ (Theodor Henrich Hermann von Heldreich, 1822-1902), διευθυντή του Βοτανικού Κήπου Αθηνών.


Δευτέρα 11 Αυγούστου 2014

Galium amorginum

Σίκινος 06/07/2014
φωτογραφίες Γιάννης Γαβαλάς

Το Galium amorginum (Halácsy, 1901) είναι ενδημικό Κυκλάδων και Καρπάθου.
Συλλέχτηκε από την Αμοργό το 1898 από τον Χρήστο Λεωνή και περιγράφηκε το 1901 από τον Halácsy.
Στις Κυκλάδες φύεται σε Αμοργό, Σίκινο, Νάξο, Φολέγανδρο, Ίο, και τις νησίδες Καλόγερος (Σικίνου) και Καρδιώτισσα (Φολεγάνδρου).
Βιότοπος: Προεξοχές ασβεστολιθικών βράχων, πετρώδεις πλαγιές σε υψόμετρα 100-1100 μ.
Ισχυρό πολυετές φυτό με ξυλώδη βάση. Ακμαίοι βλαστοί, ανερχόμενοι, 10-40 εκ., τετράπλευροι.
Φύλλα στρογγυλά, γραμμοειδή, παχιά, γλαυκοπράσινα.
Ταξιανθία πυκνή με άνθη κρεμ-λευκά.

Ετυμολογία:
Galium < γάλα ==> επειδή ορισμένα είδη αυτού του γένους χρησιμοποιήθηκαν για την πήξη του γάλακτος.
amorginum < Αμοργός = αμοργινό.






Κυριακή 10 Αυγούστου 2014

Clematis vitalba

Δίρφυς 21/06/2008
φωτογραφίες Νίκος Νικητίδης

Η Clematis vitalba (L. 1753) είναι ευρασιατικό φυτό με εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα εκτός από το Νότιο Αιγαίο και την Κρήτη.
Βιότοπος: δασικές εκτάσεις, μακκία βλάστηση, ρέματα, δρόμοι σε υψόμετρα 1100-1500 μ.
Πολυετές φυτό, έντονα διακλαδισμένο, ξυλώδες. Βρίσκει στήριγμα σε θάμνους και μερικές φορές τους καλύπτει.
Άνθη μασχαλιαία, λευκά.
Άνθιση: Μάιος - Ιούλιος.

Ετυμολογία:
Clematis < κλήμα, κλήματος (κλάδος αμπέλου, κληματόβεργα) = Κληματίς.
vitalba < vitis (αναρριχητικό με την ευρεία έννοια) + alba λευκή ==> από το χρώμα των ανθέων.

Χελμός 12/06/2010



Σάββατο 9 Αυγούστου 2014

Acantholimon graecum

Οίτη 26/07/2008
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Ο Acantholimon graecum (F. K. Mey. 1987) είναι ενδημικό φυτό της Ελλάδας (Πελοπόννησος, Στερεά Ελλάδα, Νότια Πίνδος, Δυτική Μακεδονία) και Αλβανίας.
Βιότοπος: πετρώδεις πλαγιές, υποαλπικά λιβάδια.
Ανθίζει Ιούνιο - Αύγουστο στην ορεινή ζώνη έως τα 2100 μέτρα.
Ετυμολογία:
Acantholimon < άκανθα + Limonium (από Πλίνιο) < λειμώνιον (Διοσκουρίδης) ==> επειδή μοιάζει με λειμώνειο με αγκάθια.
graecum < Graecia, η Ελλάδα στα λατινικά.

Παρασκευή 8 Αυγούστου 2014

Scutellaria rupestris subsp. olympica

Όλυμπος 07/06/2010
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Η Scutellaria rupestris subsp. olympica, Bothmer 1987 είναι ενδημικό φυτό του Ολύμπου και ένα από τα οκτώ υποείδη της Scutellaria rupestris.
Βιότοπος: ασβεστολιθικοί βράχοι, πετρώδεις πλαγιές, ξέφωτα δασών.
Άνθιση καλοκαιρινή.
Ετυμολογία:
Scutellaria < υποκοριστικό του scutum ασπίδα, θυρεός (αναφέρεται στα σχήμα των ανθέων).
rupestris (rupester) < rupes βράχος = του βράχου.
olympica <  Όλυμπος.



Πέμπτη 7 Αυγούστου 2014

Viola delphinantha

Ροδόπη 14/07/2014
φωτογραφία Δαυίδ Κουτσογιαννόπουλος

Η Viola delphinantha (Boiss. 1843) είναι ενδημική της Ελλάδας και της Βουλγαρίας. Στην Ελλάδα φύεται κυρίως στην Μακεδονία (Όλυμπος, Άθως, Παγγαίο, Φαλακρό, Όρβηλος, Ροδόπη) και κάνοντας ένα άλμα στον Χελμό της Βόρειας Πελοποννήσου. Περιγράφηκε από την κορυφή του Άθωνα στο Άγιον Όρος, όπου τοπικά είναι μάλλον κοινή.
Βιότοπος: ρωγμές ασβεστολιθικών βράχων σε υψόμετρα (700-) 1400-2500 μ.
Πολυετές φυτό με ξυλώδη βάση. Φύλλα στενά σχεδόν βελονοειδή.
Στεφάνη άνθους κόκκινη-λιλά ή ρόδινη.

Ετυμολογία:
Viola < viola, δάνειο από κάποια μεσογειακή γλώσσα) - ελληνικά: ίον (< ιώδες χρώμα, κλπ).
delphinantha < δελφίν + άνθος ==> από το πολύ μακρύ σπιρούνι του άνθους που μοιάζει με το ρύγχος του δελφινιού.


Τετάρτη 6 Αυγούστου 2014

Serapias orientalis subsp. carica

Αμοργός 29/03/2006
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Η Serapias orientalis (Greuter, 1972) subsp. carica (H. Baumann & Künkele 1989] είναι ορχιδέα της Ανατολικής Μεσογείου, με κέντρο εξάπλωσης στην Ελλάδα τα νησιά του Αιγαίου.
Το βασικό taxon περιγράφηκε το 1972 (Greuter) από το Λασίθι της Κρήτης. 
Η Serapias carica μοιάζει με την Serapias orientalis subsp. orientalis (H. Baumann & Künkele 1988) και ξεχωρίζει από το μεγαλύτερο μήκος των φύλλων, την βιολετιά απόχρωση του βλαστού της και από το «φουσκωμένο» καπέλο που σχηματίζουν τα σέπαλα-πέταλα. 
Βιότοπος: λιβάδια, θαμνώνες, ελαιώνες σε υψόμετρα 0-500 (-800) μ.
Άνθιση: Μάρτιος-Απρίλιος.

Ετυμολογία:
Serapias < Σεραπιάς, ορχιδέα που ονοματίζει ο Διοσκουρίδης > Σέραπις (και Σάραπις) ελληνοαιγυπτιακός θεός της Ελληνιστικής Εποχής.
orientalis < oriens (ανατολή) = ανατολική, ανατολίτικη
carica < Καρία, αρχαία περιοχή της Μικράς Ασίας = καρική).





Τρίτη 5 Αυγούστου 2014

Campanula rumeliana

Νάξος 23/06/2012
φωτογραφίες (c) Γιάννης Γαβαλάς

Η γνωστή εξάπλωση της Campanula rumeliana (Hampe) Vatke 1874 περιλαμβάνει την Βόρεια Ελλάδα, την Βουλγαρία και την Ανατολική Θράκη (Ευρωπαϊκή Τουρκία).  Ο Γιάννης Γαβαλάς βρήκε και φωτογράφισε το φυτό στην Νάξο, διευρύνοντας την  εξάπλωσή του προς τον Νότο και προσθέτοντας ένα ακόμα φυτό στην χλωρίδα των Κυκλάδων.





Δευτέρα 4 Αυγούστου 2014

Sideritis raeseri

Παρνασσός 30/07/2013
Η Sideritis raeseri (τσάι του βουνού) είναι φυτό της ΝΔ Βαλκανικής. Στην Ελλάδα το βρίσκουμε στην Στερεά Ελλάδα και την οροσειρά της Πίνδου.

Fritillaria obliqua video

Ένα σύντομο βίντεο από τα Τουρκοβούνια, έναν από τους λίγους βιότοπους της Fritillaria obliqua.
Κλικ εδώ για περισσότερες πληροφορίες.


http://youtu.be/4TDSFsmqnZU







Η Φριτιλάρια η πλαγία (Fritillaria obliqua Ker-Gawler 1805) είναι ενδημική Αττικής και Εύβοιας.
Περιγράφτηκε από τα Τουρκοβούνια του Λεκανοπεδίου Αθηνών.
Παλαιογεωγραφικό πολυετές βολβώδες φυτό. Φύλλα 8-13, γλαυκά, λογχοειδή. Άνθη 1-3, εύοσμα.
Βιότοπος: βραχώδεις ασβεστολιθικές θέσεις με φρύγανα και αραιή θαμνώδη βλάστηση, από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι τα 1000 μέτρα.
Άνθη: κωνικά, καμπανοειδή, με τμήματα μαύρα, γλαυκά στο εξωτερικό.
Άνθιση: αρχές Φεβρουαρίου έως αρχές Απριλίου.

*** Περιλαμβάνεται στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων των Σπάνιων & Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας (RDB 2009), με τον χαρακτηρισμό «Σχεδόν Απειλούμενο» (ΝΤ).

Ετυμολογία:
Fritillaria > fritíllus κύπελλο με το οποίο έριχναν τα ζάρια οι Ρωμαίοι - για το σχήμα του άνθους.
obliquus, -a, -um = πλάγιος, λοξός - για την πλάγια θέση των ανθέων στον βλαστό.


Κυριακή 3 Αυγούστου 2014

Lamium maculatum

Παγγαίο 05/06/2010
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Το Lamium maculatum (L. 1763) είναι ευρασιατικό φυτό με ευρεία εξάπλωση στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Βιότοπος: δάση, θαμνώνες, βοσκότοποι, υγροί οικότοποι σε υψόμετρα 400-1400 (1800) μ.
Πολυετές ριζωματώδες φυτό με ύψος 15-40 εκ.
Άνθιση; Μάρτιος - Ιούνιος.

Ετυμολογία:
Lamium <  lamium φυτό που αναφέρει ο Πλίνιος από πιθανή λατινικοποίηση της ελληνικής λέξης «λαιμός» ==> το όνομα αναφέρεται στον σωληνίσκο της στεφάνης.
maculatum < macula (λατιν.) στίγμα, κηλίδα ==> από τα στίγματα στο κάτω χείλος του άνθους.

Όσσα 07/06/2010


Παρασκευή 1 Αυγούστου 2014

Drypis spinosa subsp. spinosa

Χελμός 12/06/2010
φωτογραφίες Νίκος Νικητίδης

Η Drypis spinosa (L. 1753) subsp. spinosa είναι φυτό της Βαλκανικής και της Ιταλικής Χερσονήσου. 
Στην Ελλάδα φύεται πάνω από τα 1100 μέτρα στα βουνά της Πελοποννήσου, Στερεάς, Ηπείρου και Μακεδονίας.
Βιότοπος: ασβεστολιθικοί βράχοι σε υψόμετρα 1300-1700 μ.
Χλοώδες πολύκλαδο πολυετές φυτό που σχηματίζει μαξιλαρόμορφους θάμνους με πυκνή ανθοφορία. 
Άνθιση: τέλη Μαΐου - Αύγουστος.

Ετυμολογία:
Drypis < δρυπίς (ακανθώδες φυτό που αναφέρει ο Θεόφραστος) ==> αναφορά στα φύλλα.
spinosa <  spina, άκανθα, αγκάθι =  ακανθώδης

«... ἐν δὲ τοῖς ἄλλοις ὑλήμασίν ἐστιν, οἷον ἥ τε ἄκορνα καὶ ἡ δρυπὶς καὶ ὁ ἄκανος καὶ σχεδὸν ἅπαν τὸ τῶν ἀκανωδῶν γένος...» Θεόφραστος