Οι φίλοι του μπλοκ

Σάββατο 12 Μαρτίου 2016

Ornithogalum collinum

Ίσθμια 27/02/206 Κορινθία
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Το Ornithogalum collinum (Guss. 1825) subsp. collinum είναι μεσογειακό φυτό, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Βιότοπος: λιβάδια, ακαλλιέργητα χωράφια, βραχώδεις θέσεις, σε υψόμετρα 0-1200 (-1900) μ.
Βολβώδες φυτό, 5-15 εκ., με φωτεινά πράσινα φύλλα με μια λευκή λωρίδα στο μέσον.
Ανθίζει από τα τέλη Φεβρουαρίου.

Ετυμολογία:
Ornithogalum <  Όρνις (πτηνό,  όρνιθα, κόττα) + γάλα ==> αναφέρεται στην φράση «και του πουλιού το γάλα», λόγω του λευκού χρώματος των τεπάλων του.
collinum < cóllis λόφος, βουνό = του λόφου.

Παρασκευή 11 Μαρτίου 2016

Leontice leontopetalum

Οινόη - Αττική, 24/02/2013
φωτογραφίες Νίκος Νικητίδης


Η Λεοντική η λεοντοπέταλη (Leontice leontopetalum L. 1753) είναι πολυετές κονδυλώδες φυτό, ύψους 20-50 εκ. 
Εξάπλωση: Ελλάδα, Ν. Βουλγαρία, Αν. Μεσόγειος, Β. Ιράν, Αρμενία, Δ. Πακιστάν. Συναντάται σποραδικά σε Πελοπόννησο, Ανατολική Ελλάδα, νησιά του Αιγαίου. 
Παλαιότερα αποτελούσε κοινό ζιζάνιο αλλά, με τον περιορισμό της αρόσιμης γης, έχει περιοριστεί τόσο πολύ ώστε να θεωρείται σπάνιο. Την αναφέρει το 1895 ο Χελδράιχ «από χωράφια γύρω από την Αθήνα».
Βιότοπος: Θεωρείται ζιζάνιο σιταροχώραφων και αρόσιμης γης, σε βαθιά αργιλώδη εδάφη. Σε χαμηλά υψόμετρα.
Άνθη: Κίτρινα, με 6 πέταλα, σε σύνθετη πυραμιδοειδή ταξιανθία. Καρποί διογκωμένοι.
Άνθιση: Φεβρουάριος μέχρι μέσα Απριλίου.
Περιλαμβάνεται στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων τω ν Σπάνιων & Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας (RDB 2009), με τον χαρακτηρισμό «τρωτό» (VU).
Ετυμολογία
Leontice < λέων 
leontopetalum < λέων + πέταλον (αλόγου). Το λεοντοπέταλον αναφέρεται από τον Διοσκουρίδη. Το όνομα αναφέρεται στα φύλλα, που μοιάζουν με το αποτύπωμα του πέλματος ενός λιονταριού.

Οινόη 23/02/2016




Τρίτη 8 Μαρτίου 2016

Fritillaria rhodocanakis subsp. rhodocanakis

Ύδρα, 05/03/2016
φωτογραφίες Νίκος Νικητίδης

Η Fritillaria rhodocanakis (Baker 1878) subsp. rhodocanakis είναι ενδημική της νήσου Ύδρας και των γειτονικών νησίδων της (Δοκός, Πετροθάλασσα, κ.ά.). Συναντάται επίσης και στις απέναντι από την Ύδρα περιοχές της Αργολίδας.
Βιότοπος: ασβεστολιθικά βραχώδη ή πετρώδη εδάφη με φρύγανα ή αραιή θαμνώδη βλάστηση, παρυφές ελαιώνων ή αμπελώνων σε υψόμετρα 0-500 μ.
Γεώφυτο με βολβό διαμέτρου μέχρι 2,5 εκ.
Βλαστός 10-25 εκ., λείος.
Φύλλα 5-7 αντίθετα, λογχοειδή έως στενώς λογχοειδή, γλαυκοπράσινα, τα ανώτερα εντόνως στενά.
Άνθη 1-2 (-3) ανά στέλεχος, κωδωνοειδή ή σπανίως κωνικά-κωδωνοεδή, κίτρινα έως χρυσοκίτρινα, καστανέρυθρα έως καστανοπόρφυρα στην βάση.
Άνθιση τέλη Φεβρουαρίου - αρχές Απριλίου.

Ετυμολογία:
Fritillaria < fritíllus κύπελλο με το οποίο έριχναν τα ζάρια οι Ρωμαίοι - για το σχήμα του άνθους.
rhodocanakis < αφιερωμένο στον επιχειρηματία και εθνικό ευεργέτη Θεόδωρο Π. Ροδοκανάκη (Χίος 1797 - Οδησσός 1882), ο οποίος δώρισε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών αξιόλογη βοτανική συλλογή. 




Πέμπτη 3 Μαρτίου 2016

Draba lasiocarpa

Κιθαιρώνας, 24/02/2013
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Η Draba lasiocarpa (Rochel 1810) είναι βαλκανικό φυτό που φθάνει έως τις νότιες Άλπεις. Στην Ελλάδα φύεται στην ηπειρωτική χώρα, την Αττική και την Πελοπόννησο.
Βιότοπος: ρωγμές και πλατώματα βράχων σε υψόμετρα 880 - 2000 (2900) μ.
Μικρός πυκνοφυής θάμνος. Ταξιανθία με 2-13 άνθη με κίτρινα πέταλα.
Άνθιση: Μάρτιος - Ιούνιος.

Ετυμολογία:
Draba < δράβη (φυτό που αναφέρει ο Διοκσουρίδης) . Ο De Theis γράφει ότι, σύμφωνα με τον Λινναίο, δράβη σημαίνει ξινή, πικάντικη, με αναφορά στη γεύση των φύλλων.
lasiocarpa < λάσιος (τριχωτός, δασύτριχος + καρπός ==> αναφορά στους τριχωτούς καρπούς.


Τετάρτη 2 Μαρτίου 2016

Euphorbia rigida

Κιθαιρώνας 24/02/2013
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Η Euphorbia rigida (M. Bieb. 1808) είναι φυτό της Μεσογείου και την ΝΔ Ασίας. Στην χώρα μας εξαπλώνεται σε Ανατολικό Αιγαίο, Πελοπόννησο, Στερεά Ελλάδα και Ιόνιο (Κεφαλονιά).
Βιότοπος: βραχώδεις πλαγιές, σε υψόμετρα 100-1100 μ. και περιστασιακά μέχρι τα 1700 μέτρα. Συχνά σχηματίζει μεγάλες αποικίες.
Ψηλό φυτό με αρκετούς ανερχόμενους βλαστούς ύψους 40-80 εκ. Φύλλα λογχοειδή.
Ανθίζει από τα τέλη Μαρτίου μέχρι τις αρχές Ιουνίου, ανάλογα με το υψόμετρο.

Ετυμολογία:
Euphorbia < ευ (καλώς) + φέρβω (τρέφω, βοσκω) και φορβή (τροφή, βοσκή) // [2] Σύμφωνα με τον Πλίνιο, από το γιατρό Εύφορβο που ανακάλυψε τις θεραπευτικές ιδιότητες του φυτού. // [3] Σύμφωνα με τον Treccani από το λατινικό euphorbium, που προέρχεται από το ελληνικό «ευφόρβιον».
rigida < rigeo άκαμπτο, σκληρό = άκαμπτη.


Τρίτη 1 Μαρτίου 2016

Phlomis fruticosa

Αμοργός 03/04/3007
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Η Phlomis fruticosa (L. 1753) είναι μεσογειακό φυτό, από την Ιταλία και ανατολικότερα. Στην Ελλάδα φύεται στην νότια και δυτική χώρα.
Βιότοπος: ξηρές πετρώδεις πλαγιές, βλάστηση γκαρίγκ σε υψόμετρα 0-800 (-1200) μ.
Θάμνος με ύψος 70-130 μ. Φύλλα γενικά λογχοειδή, τριχωτά. Είναι από τα συνήθη είδη της βλάστησης «γκαρίγκ», όπου και μπορεί να κυριαρχήσει καθώς οι σκληρές τρίχες σε βλαστούς και φύλλα δεν επιτρέπουν την βόσκηση από τα ζώα. 
Άνθη χρυσοκίτρινα.
Ανθίζει την άνοιξη.

Ετυμολογία:
Phlomis < φλομίς, φυτό που αναφέρεται από τον Διοσκουρίδη.
fruticosa < frutex (λατιν.) θάμνος = θαμνώδης, πολύβλαστη.