Οι φίλοι του μπλοκ

Τετάρτη 13 Ιουλίου 2016

Anthemis tinctoria subsp. parnassica

Παρνασσός 30/07/2013
φωτογραφίες Νίκος Νικητίδης

Η Anthemis tinctoria subsp. parnassica [(Boiss. & Heldr.) Nyman 1789] είναι φυτό των Βαλκανίων και της Ανατολίας με ευρεία εξάπλωση στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Βιότοπος: δασικές εκτάσεις, θαμνώνες, ξηρά λιβάδια, βραχώδεις θέσεις σε υψόμετρα 400-1800 (-2300) μ.
Πολυετές φυτό, ελαφρώς ξυλώδες στην βάση, με ύψος 25-60 εκ. βασικά φύλλα 2-3, φυλλάρια επιμήκη-λογχοειδή.
Ανθίδια λευκά (κίτρινα στο υποείδος subsp. tinctoria)
Άνθιση: Μάιος - Αύγουστος.

Ετυμολογία:
Anthemis < ανθεμίς (< άνθεμον), όνομα που χρησιμοποιεί ο Διοσκουρίδης για το χαμομήλι = Ανθεμίς.
tinctoria < tingo (λατιν.)  βάφω < tinctus βαφή = βαφική.
parnassica < Παρνασσός.



Τρίτη 12 Ιουλίου 2016

Cirsium hypopsilum

Ζήρεια (Κυλλήνη) 20/07/2013
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Το Cirsium hypopsilum (Boiss. & Heldr. 1846) είναι ενδημικό της Πελοποννήσου: Ερύμανθος, Ζήρεια (Κυλλήνη), Παναχαϊκό, Πάρνωνας, Ταΰγετος Χελμός.
Συνώνυμο: Cirsium cylleneum Halácsy 1908.
Βιότοπος: πετρώδεις πλαγιές, φρύγανα, υποαλπικά λιβάδια, άκρες δρόμων σε υψόμετρα 1600-2300 μ.
Ανθίζει το καλοκαίρι.

Ετυμολογία:
Cirsium < κίρσιον και κιρσός (διευρυμένη φλέβα) ==> επειδή υποτίθεται ότι είδη του γένους θεράπευαν την πάθηση των κιρσών.
hypopsilum < υπό + ψιλόν (πτίλον, πούπουλο) ==> αναφορά στο σχεδόν λεπτό λευκό τρίχωμα στην κάτω επιφάνεια των φύλλων και τον κάλυκα.
cylleneum < Κυλλήνη, το αρχαίο όνομα της Ζήρειας.

Δευτέρα 11 Ιουλίου 2016

Orlaya grandiflora

Όσσα 07/06/2010
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Η Orlaya grandiflora [(L.) Hoffm. 1814] είναι φυτό της Μεσογείου και της ΝΔ Ασίας, με εξάπλωση σε όλη την Ελλάδα, εκτός των νησιών του Αιγαίου.
Βιότοπος: αγροτικές εκτάσεις, θαμνώνες, δρόμοι σε υψόμετρα 0-950 (-1500)
Μονοετές, σχεδόν λείο, φυτό, 20-40 εκ.
Φύλλα πτεροσχιδή με φυλλάρια πολύ μικρά, προμήκη ή γραμμοειδή.
Σκιάδια με 5-12 ακτίνες και βράκτια λογχοειδή.
Άνθη λευκά. Εξωτερικά πέταλα μέχρι 8 φορές μεγαλύτερα των υπολοίπων. Αγκάθια καρπού κοντά.
Ανθίζει Μάιο - Ιούνιο.

Ετυμολογία:
Orlaya < γένος αφιερωμένο στον Ρώσο βοτανικό Johann Orlay (1770-1827)
grandiflora < grandis (μέγας) + flos floris (άνθος) = μεγανθής.


Σάββατο 9 Ιουλίου 2016

Linaria dalmatica

Παρνασσός 30/07/2013
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Η Linaria dalmatica [(L.) Mill. 1768] είναι ευρωμεσογειακό φυτό με μεγάλη εξάπλωση στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Βιότοπος: πετρώδεις πλαγιές, ξέφωτα δασών, άκρες δρόμων, σε υψόμετρα έως 2000 μέτρα.
Ανθίζει Ιούνιο - Σεπτέμβριο, ανάλογα με το υψόμετρο.

Ετυμολογία:
Linaria < λίνον ==>  επειδή έχει ίδια φύλλα με το λίνον = Λιναρία
dalmatica < Dalmazia, ιστορική περιοχή στην ανατολική ακτή της Αδριατικής.

Παρασκευή 8 Ιουλίου 2016

Bolanthus thymifolius

Παρνασσός 30/07/2013
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Ο Bolanthus thymifolius [(Sm.) Phitos 1981] είναι ενδημικό φυτό Στερεάς Ελλάδας, Εύβοιας, Θεσσαλίας και Μακεδονίας. 
Συλλέχτηκε το 1787 στον Παρνασσό από τον Σίμπθορπ (Sibthorp) και εικόνα του περιλαμβάνεται στο μνημειώδες έργο του Flora Graeca. Περιγράφηκε αρχικά από τον Smith το 1809 με το όνομα Gypsophila thymifolia.
Ετυμολογία:
Bolanthus < μάλλον από βώλος (ή βόλος), λόγω του σχήματος στην άκρη του στύλου + άνθος = Βόλανθος.
thymifolius < θύμος (θυμάρι) + folius φύλλο.

υδατογραφία του Bayer της Gypsophila thymifolia

Πέμπτη 7 Ιουλίου 2016

Campanula sparsa

Παγγαίο 05/06/2010
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Η Campanula sparsa (Friv. 1840) είναι βαλκανικό φυτό με εξάπλωση στην Βόρεια Ελλάδα και την Στερεά.
Βιότοπος: λιβάδια, θαμνώνες, δασικές θέσεις σε υψόμετρα 200-1200 μ.
Άνθιση: τέλη Μαΐου - Αύγουστος

Ετυμολογία:
Campanula < campana (λατιν.) < campanula υποκοριστικό.
sparsa < spargo spargere διασπείρω διασκορπώ = διάσπαρτη.

Τρίτη 5 Ιουλίου 2016

Tripodion tetraphyllum

Πεντέλη 05/03/2013
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Το Tripodion tetraphyllum [(L.) Fourr. 1868] είναι μεσογειακό φυτό με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα.
Συνώνυμο: Anthyllis tetraphylla (L.).
Βιότοπος: βραχώδεις ασβεστολιθικές θέσεις, φρύγανα, ελαιώνες, ακαλλιέργητοι αγροί, σε υψόμετρα 0-600 (-1000) μ.
Έρπον, μονοετές φυτό, με βλαστούς και φύλλα χνουδωτά-τριχωτά.
Φύλλα πτεροσχιδή με 5 φυλλάρια ή απλά. Το ακραίο φυλλάριο μεγαλύτερο, αντωοειδές
Άνθη σε επιφυείς ταξιανθίες, ανά 1-7. Κάλυκας μεγάλος, τριχωτός, φουσκωτός. Στεφάνη μικρή, κιτρινωπή.
Ανθίζει την άνοιξη.

Ετυμολογία:
Tripodion < τρις + πους ποδός = Τριπόδιον. 
tetraphyllum < tétra τέσσερα + φύλλο = τετράφυλλο.

Δευτέρα 4 Ιουλίου 2016

Malva neglecta

Κέα 30/04/2011
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Η Malva neglecta (Wallr. 1824) είναι ευρασιατικό φυτό με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα, εκτός της Εύβοιας.
Βιότοπος: εποχιακοί υγρότοποι σε ρεματιές, άκρες αγρών, λιβάδια σε υψόμετρα 0-600 μ.
Συνήθως ετήσιο φυτό με βλαστούς ανερχόμενους 10-60 εκ.
Φύλλα μικρά, πτεροειδή, με ρηχούς λοβούς.
Άνθη 3-6 κατά μήκος του βλαστού. Πέταλα διπλάσια από τον κάλυκα, λευκά ή απαλό ροζ.
Άνθιση: Μάιος - Ιούλιος.

Ετυμολογία:
Malva < malva (λατιν.). Η μαλάχη των αρχαίων, μολόχα.
neglecta < neglego παραμελώ, ξεχνώ = παραμελημένη.


Σάββατο 2 Ιουλίου 2016

Echinops microcephalus

Ζήρεια 20/07/2013
φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Ο Echinops microcephalus (Sm. 1813) είναι φυτό των Βαλκανίων και της Δυτικής Ανατολίας. Στην Ελλάδα εξαπλώνεται στην ηπειρωτική χώρα και νησιά του Ανατολικού Αιγαίου (Νίσυρος, Κως, Σάμος, Χίος).
Βιότοπος: ξηρά πετρώδη λιβάδια, άκρες δρόμων, διάκενα δασών σε υψόμετρα 0-600 (-1400) μ.
Πολυετές είδος, ύψους 30-50 εκ.
Άνθη μπλε.
Άνθιση: Ιούλιος - Σεπτέμβριος.

Ετυμολογία:
Echinops < εχίνος (ο αχινός και ο σκαντζόχοιρος)  + όψις ==> αναφορά στην ακανθώδη όψη της ταξιανθίας.
microcephalus < μικρός + κεφαλή ==> αναφορά στο μέγεθος της κεφαλής-ταξιανθίας.