Ramonda serbica

φαράγγι Αώου 14/05/2006

φωτογραφίες Ζήσης Αντωνόπουλος

Το 1872 ο Σέρβος βοτανικός Ιωσήφ Πάντσιτς (Josip Pančić) ανακάλυψε στο όρος Ρτάνγι, κοντά στην πόλη Νις της νότιας Σερβίας ένα φυτό που είχε σωθεί από την εποχή των παγετώνων. Τα λουλούδια του έχουν την μορφή κυπέλλου, με χρώματα ρόδινο και βιολετί. Περιγράφηκε το 1974 και του δόθηκε το όνομα Ramonda serbica.

Πρόκειται για παλαιοενδημικό της Βαλκανικής, υπολειμματικό της Τριτογενούς περιόδου, που διασώθηκε από την εποχή των παγετώνων και εξαπλώνεται στην Σερβία, το Μαυροβούνιο, το Κοσσυφοπέδιο, την Σέβερνα Μακεντόνιγια, την Αλβανία και την Ελλάδα. 

Στην χώρα μας φύεται στην  Ήπειρο και την Δυτική Μακεδονία  σε υγρές πετρώδεις θέσεις στα βουνά Τύμφη, Τραπεζίτσα, Μιτσικέλι και Βαρνούς, ενώ είναι αρκετά διαδεδομένη στο φαράγγι του Βίκου.

Βιότοπος: ασβεστολιθικές πλαγιές και βράχοι, σε δασικές περιοχές και σε υψόμετρα 400 έως τα 1750 μέτρα.

Πολυετές φυτό που σχηματίζει ρόδακα.

Φύλλα σχεδόν ωοειδή, ακανόνιστα και ενίοτε βαθιά χαραγμένα ή οδοντωτά.

Βλαστοί 5-12 εκ., αρκετοί σε κάθε ρόδακα.

Άνθη ιώδη ή ροδο-ιώδη.

Ανθίζει από τα τέλη Απριλίου μέχρι τις αρχές Ιουνίου.

Περιλαμβάνεται στο Βιβλίο Ερυθρών Δεδομένων των Σπάνιων & Απειλούμενων Φυτών της Ελλάδας (2009) με τον χαρακτηρισμό Τρωτό (VU).

Ετυμολογία:

Ramonda < γένος αφιερωμένο στον Louis-François Èlisabeth Ramond (1753-1827), Γάλλο γιατρό, βοτανολόγο και γεωλόγο. Εξερεύνησε τα Πυρηναία, όπου και βρήκε το πρώτο από τα 5 ευρωπαϊκά είδη (Ramonda myconi, Rchb. 1831) της οικογένειας GESNERIACEAE, το μόνο εκτός Βαλκανίων.

serbica < Σερβία.