Lavandula stoechas

Κέα 05/05/2011

φωτογραφία Ρένα Καρακατσάνη

Η αγριολεβάντα (Lavandula stoechas L. 1753) είναι μεσογειακό φυτό, με ευρεία εξάπλωση στην Ελλάδα εκτός της ΒΔ χώρας.
Είναι ένα από τα πιο γνωστά αρωματικά βότανα. Οι ηρεμιστικές και καταπραϋντικές του ιδιότητες την έκαναν πολύ αγαπητή ήδη από την αρχαιότητα. Παρασκεύαζαν μάλιστα και ένα κρασί αρωματισμένο μ’ αυτήν, τον στοιχαδίτη οίνο του Διοσκουρίδη. 
Οι χρήσεις της λεβάντας στην ιατρική την κοσμετολογία αλλά και στο σπίτι είναι άπειρες. Μικρά υφασμάτινα σακουλάκια με αποξηραμένα άνθη λεβάντας μπορούν να τοποθετηθούν στις ντουλάπες για να αρωματίζουν το χώρο και να απωθούν τα έντομα. 
Χρησιμοποιείται επίσης για να αρωματίσει γλυκά και ποτά ενώ ως αφέψημα ηρεμεί, χαλαρώνει και καταπραΰνει τους πόνους.
Είναι πολύ όμορφο φυτό για τον αρωματικό κήπο και μπορεί να φυτευτεί σε παρτέρια και μπορντούρες. Πολλαπλασιάζεται εύκολα με μοσχεύματα και πιο δύσκολα με σπόρο. Συλλέγονται τα άνθη όταν το φυτό είναι σε πλήρη άνθιση και στη συνέχεια αποξηραίνονται σε σκιερό μέρος.
Παλιότερα, από τη λεβάντα παρασκεύαζαν το καραμπάχι, ένα λάδι που οι πλανόδιοι έμποροι το πουλούσαν μαζί με το δαφνέλαιο στις νοικοκυρές. Έριχναν τα άνθη της λεβάντας στο λάδι και το εξέθεταν στον ήλιο. Στη συνέχεια το καθάριζαν με μια απλή διήθηση και το προϊόν ήταν έτοιμο. 

Βιότοπος: θαμνότοποι, φρύγανα, πετρώδεις τοποθεσίες, σε υψόμετρα 0-500 (-800) μ.
Πολύκλαδο φρύγανο, πολύ αρωματικό με φύλλα χνουδωτά, γραμμοειδή σε όλο το μήκος του βλαστού. 
Άνθη μικρά, χοανοειδή, σκούρα βιολετιά, σε πυκνό στάχυ στην κορυφή του οποίου αναπτύσσονται μεγάλα ρόδινα βράκτια με μήκος μέχρι 5 εκ.
Ανθίζει Μάρτιο - Μάιο.

Ετυμολογία:
Lavandula < υποκοριστικό του lavanda < lavo πλένω λούζω.
stoechas < Στοιχάδες νήσοι < στοιχώδες (σε μια σειρά, ευθυγραμμισμένο).

Γεράνεια 06/04/2014 

φωτογραφία Νίκος Νικητίδης

Άνδρος 25/03/2012

φωτογραφία Νίκος Νικητίδης